دوره، دوره انفجار هوش مصنوعی است. انقلابی از جنس فناوری که در حال تغییر شکل صنایع، بر هم زدن مدلهای تجاری موجود، منسوخ کردن شرکتهای سنتی و ایجاد تغییرات اجتماعی است و نتیجه آن ایجاد اضطراب بیشتر از آینده است. این تغییرات گرچه سازمانها را سادهتر و چابکتر کرده اما وظایف مدیران را دچار تغییرات اساسی کرده است.
کتاب «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» سعی دارد این چالش مدیران را مورد بررسی قرار دهد. این کتاب با زیر عنوان «تعریف مجدد هدف و استراتژی در انقلاب صنعتی چهارم» با قلم دو استاد برجسته به تازگی وارد بازار نشر شده است. جوردي کانالز (۱۹۶۰، اسپانیا) استاد اقتصاد و مدیریت عمومی و عضو هیئت مدیره بنیاد اروپایی توسعه مدیریت، بنیاد جهانی توسعه مدیریت، آکادمی تجارت و جامعه، و نیز یکی از اعضای مؤسس کمیته تنظیم مقررات مالی اروپا در سایه (The European Shadow Financial Regulatory Committee) است. فرانتس هیوکامپ (۱۹۷۳، آلمان) رئیس دانشکده بازرگانی IESE، محقق علوم تصمیمگیری رفتاری با گرایش اقتصاد مبتنی بر عصبشناسی و عضو مؤسسه تحقیقات عملیات و علوم مدیریت INFORMS و عضو انجمن اقتصاد عصبشناسی است.
استفاده از هوش مصنوعی اجتناب ناپذیر است؟
کتاب «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» تلاش دارد تا رهبران و مدیران حوزههای حکمرانی، نهادها و بنگاهها را از تبعات هوش مصنوعی مطلع کند تا بتوانند تحولات تکاملی اجتناب ناپذیر ناشی از تسلط هوش مصنوعی را با آمادهسازی اجتماع و رفتارهای پیشگیرانه در سطح حوزه عمومی و خصوصی و همچنین اقدامات به موقع، به فرصت تبدیل کنند. در یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۸ در فورچون بین هزار نفر از تصمیمگیرندگان اجرایی در سطح مدیران عامل، ۹۷.۲ درصد مدیران اجرایی گزارش دادند که شرکتهای آنها در راهاندازی دادههای بزرگ و ابتکارات هوش مصنوعی سرمایهگذاری میکنند.
چرا نگران پیشرفت هوش مصنوعی هستیم؟
اگر عدالت را به تعبیر «فریدریش فون هایک» انجام کار درست بدانیم و حکمرانی خوب را انجام به موقع کار درست و کیفیت حکمرانی را روش و فرآیند صحیح به اجرا گذاشتن حکمرانی بدانیم، هوش مصنوعی یکی از بزرگترین ابزارهای حکمرانی خوب در آینده خواهد بود.
نگرانیهای دیگر در مورد تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل و جوامع این است که:
- چگونه شرکتها، آموزش و تعلیم کارکنان را در زمینه فناوریهای بهسرعت در حال جابجایی، سازمان میدهند.
- چگونه شرکتهای مبتنی بر فناوری، و نهتنها شرکتهای بزرگ، در زمینههایی مانند حریم خصوصی با جوامع و اجتماع تعامل خواهند داشت.
- چگونه شرکتها با احترام به حقیقت و اعتمادسازی از دادهها استفاده میکنند.
- چگونه اکوسیستمهای تجاری مبتنی بر پلتفرم، شرایط و نتایجی ایجاد میکنند که به سیاستهای خاص ضد انحصار نیاز دارند.
- آیا شرکتهای فناوری که از هوش مصنوعی استفاده میکنند میتوانند ارزیابیها و بینشهای شناختی را که توسط الگوریتمهایشان ایجاد میشود افشا کنند، به اشتراک بگذارند یا آنها را کنترل کنند.
تأثیر رو به رشد هوش مصنوعی بر شرکتها، جوامع و اجتماع به وضوح به برخی توانمندیهای رهبری کسب و کار جدید نیاز دارد.
هوش مصنوعی نه تنها بسیاری از مشاغل سنتی را از بین خواهد برد، بلکه وظایف بیشتر مدیران عامل را تغییر خواهد داد.
چگونه از تغییرات در آینده سربلند بیرون بیاییم؟
از منظر هانا آرنت انسان آگاه، مسئولیتپذیر و با فکر میتواند از هرگونه تهدید پیشرو در اثر تحولات اجتماعی سربلند بیرون بیاید. کتاب درک و فهم آگاهی، مسئولیتپذیری و اجتناب از بیفکری نوین را در عصر و جهان هوش مصنوعی یادآوری کرده تا انسان قرن 21 تهدیدهای ناشی از شگفتزده شدن را به فرصتهای ناشی از آماده بودن تبدیل کند.
اضطراب اقتصادی از مهمترین این تبعات است که در میان تمامی ردههای سنی و درآمدی در حال شیوع است. در کتاب «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» روشهای جلوگیری از اشاعه بیش از حد این بیماری همهگیر قرن ارائه شده است. از بین رفتن 30 درصد از مشاغل موجود و انجام آن توسط ماشین و حذف 30 درصد وظایف انسانی، منجر به بیکاری گسترده خواهد شد که این موضوع به اضطراب اقتصادی میانجامد. در کتاب پیشرو درباره روشهایی برای کاهش این اضطراب بحث خواهد شد. تغییر روشهای آموزشی، آموزش مهارتهای جدید به صورت دائم و درک لزوم یادگیری مادامالعمر نکات مهمی هستند که اجتماعات انسانی باید هرچه زودتر و قبل از ایجاد مشکل برای انطباقپذیری با آن آماده شوند.
همه چیز به عهده شماست
نویسندگان اثر «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» با تمام این توضیحات در نهایت در پایان کتاب متذکر میشوند که امر اخلاقی ناشی از مسئولیت تصمیم و کنش، کماکان انحصارا بر عهده انسان است.
کتاب «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» در سال ۲۰۲۰ نوشته شده و در ۴۱۵ صفحه با ترجمه ا.ادیب و با قیمت ۱۶۹ هزار تومان به تازگی وارد بازار نشر ایران شده است.
کتاب «آینده مدیریت در دنیای هوش مصنوعی» از مقدمه ویراستاران و چهار بخش تشکیل شده است. بخشهای چهارگانه این کتاب عبارتند از: «مقدمهای بر هوش مصنوعی و مدیریت»، «تغییر ماهیت شرکتها و مدیریت عامل»، «پیشرفت رهبری و مدیریت استعدادها در عصر هوش مصنوعی» و «برخی چالشهای کلیدی مدیریتی و میانرشتهای».