نگاهی به مهم‌ترین خواسته‌های بازیگران کلیدی اکوسیستم بیمه، اقتصاد دیجیتال و فناوری
در آستانه آغاز به کار دولت چهاردهم، نزدیک به ۱۰۰ نفر از فعالان شناخته شده حوزه اقتصاد دیجیتال، بیمه و نوآوری در گفتگو با «کارنگ»، مهم‌ترین مطالبات خود را از مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران مطرح کردند. این افراد که شامل مدیران عامل، معاونان و رؤسای شرکت‌های پیشرو در این حوزه هستند، ضمن بیان چالش‌ها و موانع موجود، پیشنهادات و راهکارهای خود را برای رونق و توسعه این بخش ارائه دادند.
در این گزارش، به بررسی نظرات و پیشنهادات چند تن از افراد برجسته حوزه اقتصاد دیجیتال، بیمه و فناوری می‌پردازیم:
توسعه سرمایه انسانی و جلوگیری از دستوری کردن اقتصاد دیجیتال
یوسف قلاتی، رئیس هیئت‌مدیره شرکت فناوران اطلاعات خبره معتقد است حاکم کردن عقلانیت بر فضای اقتصاد دیجیتال کشور و خودداری از دستوری کردن آن و نیز پیشگیری از خروج نخبگان و در صورت امکان، ایجاد مهاجرت معکوس با حفظ کرامت انسانی آن‌ها از جمله مطالبات اساسی این حوزه است.
تمرکز بر ایجاد دولت پلتفرمی
ولی‌اله فاطمی اردکانی، بنیا‌ن‌گذار گروه توسن تأکید می‌کند برای تمرکز اطلاعات و دستورالعمل‌های دولت و آیین و مقررات اجرایی و نظارتی، ایجاد دولت پلتفرمی مهم‌ترین راهبرد عبور دولت از اقتصاد پیچیده مبتنی بر رانت موجود است. وی تأکید کرد وزارت کشور باید از طرف مردم صاحب این پلتفرم باشد و همه دستگاه‌ها موظف به اقدام هستند و با این روش، طی شش ماه کل سوبسید به نقطه مصرف منتقل می‌شود و نظام اعتباری ۸۰ درصد تحت پوشش قرار خواهد گرفت.
حمایت دولت از کسب‌وکارها؛ تصحیح دیدگاه‌ها
حامد ولی‌پوری، مدیرعامل ازکی معتقد است علی‌رغم این که حمایت دولت از کسب‌وکارها امری ضروری برای رونق اقتصادی و توسعه پایدار است، در حال حاضر دید نادرستی از مفهوم حمایت وجود دارد و در مواقعی دولت می‌خواهد دست کسب‌وکارها را بگیرد، اما باعث ایجاد انحصار می‌شود.
ولی‌پوری می‌گوید: «انتظار ما این است که دولت طرفدار بازار آزاد باشد. حمایت از این بازار می‌تواند با ایجاد زیرساخت باشد و در اختیار همه قرار بگیرد. در واقع دولت باید تمام انرژی خود را متمرکز توسعه زیرساخت‌ها کند و در فضای کسب‌وکارها ورود نکند و پیگیر فضای کسب‌وکار آزاد باشد.»
به گفته ولی‌پوری، دولت باید اقتصاد را پیش‌بینی‌پذیر و از تصویب روزانه قوانین جدید جلوگیری کند.
صدای اقتصاد دیجیتال؛ مطالبات و انتظارات
علی حکیم‌جوادی، رئیس سازمان نصر کشور معتقد است فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال در ایران، خواستار تسهیل و روان‌سازی فرآیندهای کسب‌وکاری خود و توجه ویژه دولت به این حوزه هستند. این مطالبه از آنجایی ناشی می‌شود که در برنامه هفتم توسعه، به طور جدی بر اقتصاد دیجیتال تأکید و رشد قابل توجهی برای آن پیش‌بینی شده است.
حکیم‌جوادی خاطرنشان می‌کند برای تحقق این رشد چشم‌گیر، لازم است که تعامل بین بخش خصوصی و دولت به طور قابل توجهی افزایش پیدا کند. بخش خصوصی، به عنوان بازوی اجرایی دولت می‌تواند در زمینه‌های مختلف مثل توسعه زیرساخت‌ها، ارائه خدمات نوآورانه و خلق اشتغال نقش‌آفرینی کند.
توسعه زیرساخت‌ها، حمایت از واردات تجهیزات، حمایت از تولید داخلی، حمایت‌های دولتی و توجه ویژه رئیس‌جمهور به حوزه اقتصاد دیجیتال از مهم‌ترین مطالبات و انتظارات رئیس سازمان نصر کشور است.
حکمرانی مطلوب: پیش‌بینی‌پذیری و اتکا به تجربه جهانی
محمدرضا فرحی، مدیرعامل بیمه‌بازار می‌گوید کیفیت بالای حکمرانی، رکن اساسی توسعه و پیشرفت پایدار هر کشوری است. در این میان، پیش‌بینی‌پذیری فضای کسب‌وکار، نقش محوری در ایجاد ثبات و رونق اقتصادی ایفا می‌کند. انتظارات فعالان اقتصادی از دولت جدید، حرکت به سمت حکمرانی مبتنی بر پیش‌بینی‌پذیری و تجربه جهانی است و این امر به معنای دوری از سیاست‌های خلق‌الساعه، اقتضایی و فردمحور و اتخاذ رویکردی برنامه‌ریزی‌شده و مبتنی بر نمونه‌های موفق در سطح منطقه و دنیاست.
فرحی، کاهش محدودیت‌های حاکم بر کاربران و کسب‌وکارها در فضای مجازی را زمینه افزایش دسترسی به خدمات آنلاین، رونق تجارت الکترونیک و ایجاد فرصت‌های جدید می‌داند و ارتقای کیفیت و سرعت اینترنت را بستر لازم برای استفاده از خدمات نوین و توسعه اقتصاد دیجیتال معرفی می‌کند.
اصلاح نگاه امنیتی به کسب‌وکارهای اینترنتی و اصلاح زیرساخت‌ها
نیما قاضی، رئيس انجمن تجارت الکترونیک می‌گوید مهم‌ترین مطالبه فعالان این حوزه، اصلاح و ارتقای زیرساخت‌های اینترنت است. فیلترینگ گسترده و محدودیت‌های اعمال شده کار با اینترنت را مختل کرده و کسب‌وکارهای آنلاین ضررهای بسیاری متحمل شده‌اند. قاضی هم‌چنین این مورد را مطالبه می‌کند که نگاه امنیتی و غیرتوسعه‌ای حاکم بر کسب‌وکارهای اینترنتی باید اصلاح شود و دولت باید به این حوزه به دید اقتصادی نگاه کند و درهای ورود سرمایه به این بخش را در چارچوب قانون باز کند تا حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی و ایجاد فضای امن و تسهیل‌کننده برای فعالیت، منجر به افزایش اشتغال و توسعه اقتصادی شود.
رفع موانع و استفاده از ظرفیت‌های موجود
حسین اسلامی، مدیرعامل رمیس خواسته خود از دولت پزشکیان را برطرف‌کردن موانع موجود بیان کرده است و می‌گوید: «ما انتظار حمایت ویژه از اقتصاد دیجیتال نداریم و صرفا می‌خواهیم موانع برداشته شوند.» به گفته اسلامی تشکیل کارگروه اقتصاد دیجیتال در دوره گذشته یکی از اقدامات مثبت بوده و با این حال این کارگروه با وجود اختیارات گسترده‌ای که قانون اساسی در اختیار آن قرار می‌دهد، جرئت و جسارت کافی ندارد و به همین دلیل انتظار می‌رود کارگروه با حفظ ساختار، تصویب مقررات را جدی‌تر دنبال کند.
موضوع دیگری که اسلامی به عنوان مطالبه خود از دولت چهاردهم بیان کرد، مرکز ملی فضای مجازی است که انتظار می‌رود هماهنگ‌تر عمل کند و از ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری بهتری داشته باشد.
انتخاب افراد مناسب برای معاونت علمی و فناوری وزارت ارتباطات از دیگر انتظارات اسلامی بوده است. در معاونت علمی، تجربه فعالیت‌های افرادی چون ستاری که با شناخت دغدغه‌های کسب‌وکارها، توانایی مذاکره با سایر اعضای دولت را داشته، می‌تواند گزینه مناسبی برای روی کار آمدن باشد. در وزارت ارتباطات نیز به افرادی نیاز است که بتوانند با کسب‌وکارها ارتباط برقرار کنند و گوش شنوایی برای انتقادها داشته باشند و بتوانند قبل از تصمیم‌گیری مشورت کنند.
بهبود وضعیت اینترنت، ورود استارتاپ‌ها به بورس و همکاری نهادهای دولتی
رضا الفت‌نسب، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی می‌گوید بهبود وضع اینترنت و رفع اختلالات فضای مجازی از اصلی‌ترین مطالباتش است. ورود استارتاپ‌ها به بورس هم از دیگر موضوعات مهم به حساب می‌آید. کاهش قابل توجه حجم سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها و قطع شدن سرمایه‌گذاری‌های خارجی از نگرانی‌های بزرگ الفت‌نسب است و معتقد است تعدد قانون‌گذاران یکی دیگر از چالش‌های مهم در این حوزه است. به گفته وی لازم است سازمان‌ها و نهادهای دولتی با همکاری و اتحاد بیشتری عمل کنند و وضع فعلی که هر نهادِ زیرمجموعه دولت مواضع مختلفی در حوزه اقتصاد دیجیتال دارد، بهبود پیدا کند و شورای عالی فضای مجازی باید مؤثرتر عمل کند. او امیدوار است افراد باتجربه و آگاه به چالش‌های این حوزه در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت ارتباطات مشغول به کار شوند و مثل دوران آقای جهرمی ارتباط بهتری با بخش خصوصی برقرار کنند.
چشم‌انداز وسیع و توانمندی استفاده از قابلیت‌ها و فرصت‌ها؛ ابزار راهگشای مشکلات
شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ توصیه‌های خود در عرصه اقتصاد دیجیتال را به دو کلان‌محور «نگاه وسیع به اقتصاد دیجیتال» و «اولویت‌بندی و استفاده از قابلیت‌ها و فرصت‌ها» تقسیم می‌کند. او معتقد است رئیس‌جمهور نباید به اقتصاد دیجیتال از منظر «بخشی» نگاه کند، چرا که این دیدگاه نمی‌تواند راهگشای مسائل و دغدغه‌های موجود باشد.
به گفته جوانمردی، فناوری باید به عنوان یک ابزار قدرتمند برای حل مسائل اساسی کشور در نظر گرفته شود و اقتصاد دیجیتال به عنوان یک بخش پیشرو و توسعه‌یابنده نگاه کند که مزیت رقابتی برای کشور ایجاد می‌کند.
جوانمردی معتقد است در حوزه اقتصاد دیجیتال رئیس‌جمهور باید چشم‌انداز گسترده و وسیع داشته باشد و موضوعات مرتبط با این حوزه را محدود و بسته نکند.
در خصوص اولویت‌بندی و استفاده از قابلیت‌ها و فرصت‌ها نیز جوانمردی می‌گوید رئیس‌جمهور باید سه رویکرد اصلی را پیش بگیرد؛ اولویت‌ها را مشخص کند، قابلیت‌ها و امکانات موجود را بشناسد و در نهایت فرصت‌های موجود را برای اقدام بررسی کند. به اعتقاد او تا زمانی که اولویت‌های کشور برای حل مسائل استخراج نشوند و موضوعات جزئی مهم باشند، نباید انتظار تغییرات جدی در کشور داشت. اما با شناسایی اولویت‌ها می‌توان بخش مهم‌تری از منابع را به عنوان ابزارها و امکانات موجود به کار گرفت و در حال حاضر اولویت‌های اصلی کشور باید رفع مسائل اساسی و کلیدی باشد که دامن‌گیر کشور شده‌اند.
