اصطلاحات «جوامع مصرف‌گرا» و «مصرف‌گرایی» را شنیده‌اید که گاهی حتی این اصطلاحات با بار معنایی منفی به کار می‌رود. با ظهور شهرها و توسعه شهرنشینی، مصرف‌گرایی خصیصه خاص شهرنشینی شد، اما اوضاع در حال تغییر است و اکنون با وجود فناوری‌های جدید و رشد و توسعه رسانه‌های ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی که در اختیار همه اعضا و افراد جامعه قرار دارد، دیگر فقط یک مصرف‌کننده بودن کمی جای نگرانی دارد. باید تکانی به خودمان بدهیم و کمی نقش و لعاب به ویژگی‌هایمان اضافه کنیم؛ هرچند کم یا خرد، اما در بین تولید‌کنندگان هم جایی برای خودمان باز کنیم و از یک مصرف‌کننده صرف، دست‌کم به یک پروسیومر تبدیل شویم.
پروسیومر چه کسی است؟
پروسیومر به فردی می‌گویند که هم تولید می‌کند و هم مصرف. این اصطلاح از ترکیب دو واژه تولیدکننده (producer) و مصرف‌کننده (consumer) ساخته شده است. این اصطلاح در سال 1980 توسط آلوین تافلر، آینده‌پژوه آمریکایی، ابداع شد و به‌طور گسترده توسط بسیاری از نویسندگان فناوری مورد استفاده قرار گرفت.
نقش پروسیومر چیست؟
پروسیومر کسی است که علاوه بر مصرف انرژی یا محصول که خاص هر مصرف‌کننده‌ای است توانایی تولید یا نقش داشتن در تولید آن را هم دارد. امروزه تبدیل شدن به یک پروسیومر با توجه به روی کار آمدن فناوری‌های جدید که قابل اتصال به یکدیگر هستند و روی کار آمدن فناوری‌هایی که امکان استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر چون نور خورشید و باد را ممکن می‌سازند، کار دشواری نیست. البته تعریف پروسیومر در دنیای کنونی فقط محدود به انرژی نیست و شما اگر بتوانید در فروش یا تولید محصولاتی که مصرف می‌کنید هم نقش داشته باشید درواقع یک پروسیومر هستید. اتفاقی که در پروسیومر شدن می‌افتد این است که مصرف‌کننده منفعل جای خود را به مصرف‌کننده‌ای می‌دهد که در طراحی و خلق محصولات مشارکت دارد.
چرا پروسیومر بودن مهم است؟
پروسیومرها در بحث بازاریابی برای فروشندگان و ارائه‌کنندگان محصولات مختلف چه فیزیکی و چه غیرفیزیکی نقش مهمی می‌توانند ایفا کنند. آن‌ها می‌توانند به برند شما کمک کنند تا با تأثیرگذاری بر سایر افراد و افزایش فروش، به مشتریان بیشتری دست یابید. بنابراین، باید آن‌ها را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی بازاریابی خود در نظر بگیرید.
از سویی دیگر، پروسیومر بودن در مورد انرژی‌های تجدیدپذیر، هم نقش مهمی در روند کاهش انرژی‌های فسیلی و آلودگی‌های محیط‌زیستی دارد و هم در قبال استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تأثیرگذار و آموزنده است.
چگونه می‌توانم پروسیومر شوم؟
امروزه برای تبدیل شدن به یک پروسیومر امکانات و راه‌های خوبی در دسترس است که در ادامه به بعضی از این امکانات و راه‌ها اشاره می‌کنیم.
ابزارهای طراحی
اکنون ابزارهای طراحی متنوعی وجود دارند که کار پیچیده طراحی را ساده کرده‌اند و هر کسی با کمی علاقه و سلیقه می‌تواند دست به طراحی محصولات خودش بزند.
تولید در خانه
تولیدات دست‌ساز و خانگی را امروزه به‌راحتی و با کمک شبکه‌های اجتماعی می‌توان به فروش گذاشت. کافی است هر آنچه خودتان برای مصرف تولید می‌کنید را در مقیاس بزرگ‌تر و تعداد بیشتر برای فروش ارائه دهید.
برنامه‌نویسی اشتراکی
اگر در کدنویسی یا برنامه‌نویسی مهارت داشته باشید، به‌راحتی می‌توانید با به اشتراک گذاشتن علمی که دارید به یک پروسیومر تبدیل شوید. پروژه‌های متن‌باز بهترین جا برای این کار هستند. این برنامه‌ها یا پروژه‌ها توسط عموم قابل دسترسی است و شما با بهبود روند آن و دوباره به اشتراک گذاشتنشان به مسیر تولید در امر پیشرفت برنامه‌نویسی و توسعه نرم‌افزاری کمک کرده‌اید.
تبلیغ مد
شما حتماً سلیقه خاص خود را دارید. می‌توانید دائماً به‌جای تن دادن به سلیقه دیگران، کسی باشید که سلیقه خود را به اشتراک می‌گذارد؛ مثل پوشیدن سبک خاصی از لباس و چیدمان منزل و پیشنهاد دادنش به دیگران. شک نکنید که شما هم می‌توانید منبع الهام برای مدسازان بزرگ باشید.
به اشتراک گذاشتن تجربیات
پختن غذایی خاص، رفتن به یک مکان ویژه، داشتن یک خرید خوب و رضایت‌بخش، داشتن بهترین تجربه سفری به‌صرفه و در زمان کوتاه به همراه خاطرات خوب، داشتن بهترین عکس‌العمل در مواقع خاص؛ توانایی‌هایی هستند که فقط با تجربه به دست می‌آیند. لازم نیست حتماً شما تمام آن‌ها را خودتان به‌تنهایی تجربه کرده باشید بلکه با به اشتراک گذاشتن تجربیات به‌راحتی می‌توان زمان خرید و هزینه‌های اضافی را کاهش داد. شما می‌توانید تجربیات این‌چنینی خودتان را با دیگران به اشتراک بگذارید و به آن‌ها کمک کنید.
تعمیر و نگهداری
از تعمیر یک دوچرخه بگیرید تا خودروی زیر پایتان. از تعمیر کردن یک وسیله ساده منزل تا قلمه زدن یک گلدان یا ساختن ابزارهای کارآمد از اشیاء دور ریختنی، همه امکان‌هایی است که نقش مصرف‌کننده بودن را کمتر و از ما یک تولیدکننده می‌سازد. پس با به اشتراک گذاشتن آموزش مهارت‌های تعمیراتی و نگه‌داشتی خود می‌توانید به یک پروسیومر تبدیل شوید.
قطعاً هر یک از ما به نوبه خود کاری داریم که در آنجا نقشی در تولید ایفا می‌کنیم، اما پروسیومر شدن قرار است نقش و جایگاه بهتری در حوزه مصرف‌گرایی به ما بدهد و ربطی به جایگاه شغلی ندارد بلکه نقش ما به‌عنوان یک مصرف‌کننده را نشانه گرفته است. سوال این است: آنجایی که شما مصرف می‌کنید تا چه اندازه می‌توانید نقش تولیدکننده هم داشته باشید؟
